Maatschappij

Mannen, vrouwen en kinderen

In een rijk Grieks gezin werkte alleen de man buitenshuis. De vrouw bleef thuis. Eigenlijk leefden ze apart. De vrouwen hadden een eigen vrouwenkamer in huis. Daar mocht geen man komen. Ook was er een groot leeftijdsverschil. Rijke meisjes vanaf 12 jaar gingen al trouwen met een man die veel ouder was, ongeveer 25 tot 30 jaar. Waarom deed men dat ?

  • De eerste reden was dat men in het oude Griekenland niet oud werd. Een vrouw moest gemiddeld 6 kinderen krijgen, want veel kinderen stierven jong. Uiteindelijk bleven er van die 6 ongeveer 2 leven. Dit was net genoeg om te zorgen dat het Griekse volk niet uit stierf.
  • De tweede reden is simpel : als je trouwt met een meisje, kun je dat meisje nog van alles leren zoals de man het graag wilde hebben.
  • De derde reden is een beetje egoïstisch van de mannen : Als de man op leeftijd was (ongeveer 50 jaar) , kon de man steeds minder. Maar hij had nog een jonge vrouw van ongeveer 35 en die kon wel voor hem zorgen. Dus geen bejaardenhuizen nodig !

Het vrouwenvertrek heette het gynaekonitis. Hier kwamen vrouwen bij elkaar om te werken (weven), te kletsen met hun vriendinnen of hun kinderen dingen te leren. Griekse vrouwen bleven veel in huis.

De mannenkamer heette de Andron. De mannen lagen op banken en nodigden vrienden uit om te kletsen en te drinken. Slavinnen zorgden voor het drinken en de hapjes. De wijn werd vaak vermengd met water. Kleine lampjes brandden op olijfolie. De meeste Grieken gingen bij zonsondergang naar bed.

Een slaaf droeg een korte tuniek. Vrouwen hadden vaak heel lang haar, behalve als ze slavinnen waren.Voor het huwelijk droeg ze het in krullen, maar na het huwelijk stak ze het op. Rijke vrouwen droegen veel gouden en zilveren sieraden, vooral oorbellen, armbanden en ringen. Ook mannen droegen ringen aan hun vingers. Man en vrouw knoopte hun chiton (kleding) vast of het werd bij hun middel bijeengehouden door een gordel.

Hoe was het leven van kinderen ? Een kind met arme ouders had het best zwaar. Het moest al op 6-jarige leeftijd meehelpen op het land en kon niet naar school. Als het heel slecht ging, kon de vader hem besluiten te verkopen als slaaf. Op 12-jarige leeftijd werden kinderen gezien als volwassenen. Jongens en meisjes brachten hun speelgoed dan naar de tempel en lieten het daar achter als offers aan de god Apollo en zijn tweelingzus Artemis. Veel kinderen stierven jong, omdat men niet wist wat belangrijk was om je gezond te houden. De kinderen hadden soms tijd om te spelen en speelden dan bekende spelletjes, zoals tollen, met poppen, met rammelaars, tikkertje, blindemannetje, hoepelen, met dobbelstenenm, raadselspelletjes en er werden balspelen gespeeld. De bal werd gemaakt van een varkensblaas. Sommige kinderen hadden huisdieren, zoals honden, katten en hazen.

Rijke jongens gingen vanaf hun zevende jaar naar school. Ze werden vaak gebracht en gehaald door een slaaf. In de klas zaten maar 8 of 9 jongens. Ze leerden lezen, schrijven en rekenen. Ze gebruikten voor het rekenen steentjes en een abacus. ’s Middags kregen ze geen les, maar gym.

Athene en Sparta

De bevolking in Athene en in Sparta verschilde nogal. De verschillen tussen Athene en Sparta zijn meteen duidelijk : Athene telt naar verhouding veel meer Griekse burgers (in de 5 e eeuw 1/10 deel)en de bevolking in Sparta telt vooral veel slaven. In Athene hadden de buitenlanders (metoiken) geen rechten, maar ze mochten wel voor hun mening uitkomen, net zoals slaven en arme mensen.

In Sparta ging het er veel anders aan toe… Sparta leek wel een legerkamp. Rond 900 v. Christus leefde een man die Lycurgus heette. HIj wilde dat Sparta, zijn stadstaat, de grootste en sterkste stadstaat van de wereld zou zijn. Om erachter te komen hoe je het sterkst kon worden, reisde Lycurgus de belangrijkste landen in de wereld rond. Hij ontdekte, dat mensen die aan ontspanning en plezier dachten en lui waren, geen sterk en machtig land zouden krijgen. Het volk dat het hardst werkte en zijn plicht deed, kwam het verst. Toen hij terug kwam in Sparta, maakte Lycurgus een heleboel wetten, die ervoor moesten zorgen, dat Sparta het sterkst zou worden. Die regels worden de “code van wetten” genoemd. Hieronder staan er een paar…

  1. Een pasgeboren baby moest gekeurd worden of het gezond was. Was dit niet zo, dan moest de pasgeboren baby op een berg gelegd worden om te sterven!
  2. Als jongens 7 jaar waren, werden ze van huis weggehaald en moesten ze naar school. De school was een soort soldatenkamp waar ze tot hun zestigste bleven! Op school kregen ze geen leervakken, maar alleen alles wat nodig was om een goede soldaat te worden.
  3. Op bepaalde tijden kreeg een Spartaanse jongen altijd zweepslagen, ook al had hij niets gedaan. Het was de bedoeling dat de jongens zo pijn leerden te verdragen. Ze mochten dus niet huilen en moesten leren om pijn te hebben.
  4. De Spartanen moesten doorwerken tot ze er bij neervielen, maar ze mochten niet laten merken dat ze moe waren. Ze moesten het slechtste voedsel eten, lange tijd honger en dorst lijden en ze mochten maar 1 kledingstuk aan wanneer het koud was en droegen geen schoenen.
  5. De Spartaanse jongens mochten geen lekkere dingen eten of op zachte bedden slapen of mooie kleren dragen.
  6. De Spartanen leerden kort en stug te spreken. Ze moesten alles zeggen met zo min mogelijk woorden. Deze manier van spreken noemen wij “laconiek”, die naam komt van Laconië, waar Sparta in lag.

Spartaanse meisjes deden aan worstelen en hardlopen. Veel Grieken vonden het maar niks dat de Spartaanse meisjes korte tunieken droegen.

Een Spartaanse hopliet (soldaat) moest keihard zijn en altijd gehoorzamen. Vaak hadden ze lang haar. Spartanen mochten niet drinken. Als je bang was, moest je de helft van je gezicht kaal scheren. Zo kon iedereen zien dat je een bangerd was. Er waren veel heloten (slaven) en maar weinig echte Spartanen.

Voedsel en vermaak.

Het belangrijkste voedsel voor de Grieken was brood. Voor bakken en braden gebruikte men olijfolie. Groente als erwten, bonen, kool, prei en sla was voedsel voor arme mensen. Verse vijgen en druiven waren zeer geliefd om te eten. Er werd veel vis gegeten en weinig vlees. Vooral graan en hout was belangrijk, omdat er in Griekenland weinig van was. De Grieken verkochten hun aardewerk, wijn en olijfolie in de kolonies of in andere gebieden waar ze kwamen.

Theater was voor de Grieken net zo belangrijk als voor ons de t.v. Men ging graag kijken naar een theatervoorstelling. In het begin was het theater bedoeld voor de Griekse god Dionysus, de god van de wijn. Later werden de toneelstukken een belangrijk onderdeel van het lentefeest ter ere van deze god. Er werden vaak beroemde mythen en legenden nagespeeld. Daardoor wist het publiek wat er ongeveer ging gebeuren.

Mannen brachten soms de hele dag door met het kijken naar 3 toneelstukken, die achter elkaar gespeeld werden. Ze namen een lunchpakket mee en een kussen om op te zitten. Arme mensen konden gratis naar binnen. In ieder toneelstuk speelden maar 3 spelers mee, die allemaal meerdere rollen speelden. De acteurs droegen maskers om te laten zien wie ze waren. Omdat de acteurs hard moesten spreken, is de opening van de mond erg groot. De grote ronde ruimte in het midden van het theater heette de orchestra. Rijke toeschouwers konden vooraan zitten.

De Grieken hielden veel van sport, vooral van sporten die men buiten kon doen. Zoals hardlopen, springen, boksen en discuswerpen. Er werden vaak wedstrijden gehouden, meestal ter ere van een god of godin. Eens in de vier jaar werd er een groot toernooi gehouden. Dan mochten alle Grieken aan mee doen. (Behalve slaven, buitenlanders, vrouwen, kinderen of Grieken die een misdaad begaan hadden.) Het toernooi werd in de Griekse stad Olympia gehouden. Het werden de Olympische Spelen genoemd. Tijdens die spelen had iedereen vrij. De Olympische Spelen werden ter ere van Zeus gehouden. Als er oorlog was, werd de oorlog gewoon even stilgelegd om de Olympische Spelen te houden. Daarna vocht men weer vrolijk door! De Spelen duurden 5 dagen. Als je vals speelde of niet sportief was, mocht je niet meer meedoen. Als je won, werd je een held in je dorp of stad waar je woonde. Je kreeg geen geldprijs, maar een krans van laurierbladen. Vaak werden er dan gedichten over je gemaakt of maakten beeldhouwers een standbeeld van je. De eerste Olympische Spelen werden gehouden in 776 v.Chr.

De 4 belangrijkste onderdelen van de Olympische Spelen waren : verspringen, speerwerpen, discuswerpen en worstelen. De deelnemers waren bloot, behalve tijdens de wagenrennen. In 1896 is men weer begonnen met het houden van de Olympische Spelen. Ze worden om de 4 jaar gehouden in steeds een ander land.

Grieken algemeen

Goden

Oorlog